Jak karać (i nagradzać) Graczy

Problem nagród w RPG rozwiązany został za pomocą punktów doświadczenia. Wielu mistrzów gry, stosując uproszczenie (zgodne z zasadami wielu systemów), nagradza poprzez liczenie głów zabitych przeciwników, na wzór gier komputerowych. To podejście sprawia, że Graczowi opłaca się iść w profesję wojownika i to takiego, który żywemu nie przepuści, ponieważ każdemu ścierwu towarzyszyć będzie kawałek tortu w postaci puli pedeków do zgarnięcia. Jeśli Twoje RPG sprowadza się do zarzynania potworów w podziemiach, to wybrałeś dobre podejście. Rób tak dalej i skończ czytanie właśnie w tym miejscu.

Dla tych, których przygody nie sprowadzają się do przedzierania przez góry mięsa, które ułamek sekundy temu jeszcze było żywe, system nagradzania Graczy za ilość odebranych żywotów, zwyczajnie się nie sprawdzi. Tutaj potrzeba podejścia nieco bardziej finezyjnego, ale z pewnością także poradzicie sobie z wyliczaniem punktów doświadczenia, które otrzymają Gracze dobrze rozegranej sesji, rozwiązaniu zagadki, wykonaniu pobocznego questa, etc.

Jest jednak w RPG coś innego, nieuchwytnego. Coś, co łączy ze sobą dobre odgrywanie postaci (RP w skrócie odpowiada za odgrywanie roli), spójność jej charakteru (że nie zmienia się on z sesji na sesję), pewną konsekwencję (postać ma jakieś zasady moralne, których nie będzie łamać nawet dla większego zysku) i ciekawe granie, nie zawsze nastawione na efektywność. Są Gracze, którzy tak grają i ci, którzy grają wręcz odwrotnie (ich postaci są przeważnie robotami, maszynami do zabijania, nie posiadającymi żadnego kodeksu moralnego, bezmyślnie dążącymi do zdobywania PDków i złota, nie licząc się z niczym i nikim). Najczęściej, gdy w drużynie pojawia się taki Gracz, przeciąga on na swoją stronę resztę bohaterów (ciemna moc łatwiejsza jest, kusi...).

Niestety, stosowanie kar wobec takich Graczy (zmniejszenie ilości PD czy nadanie ujemnych modyfikatorów z jakiegoś powodu) prowadzi do kłótni. Jeśli więc chcecie zastosować karę, niech będzie ona fabularna. Niech postać taka ma koszmary (przez które moczy się we śnie - aura macho zostanie nieco zachwiana), niech będzie ścigana przez organy ścigania - policję, szeryfów, strażników. Niech czuje, że pętla się zacieśnia - listy gończe, zwiększająca się nagroda, coraz większa ilość detektywów węszących coraz bliżej, zbierających poszlaki, dowody, odciski palców, nagrania z kamer - wszystko w zależności od systemu. Niech taka postać czuje, że musi uciekać, że nigdzie nie jest bezpieczna, bo członek gangu coraz bardziej mu się przygląda, próbując skojarzyć tę twarz, którą chyba widział w gazecie obok kwoty kilkudziesięciu tysięcy...

Jeśli jednak chcesz nałożyć karę także punktową, w grze, spraw by była to... nagroda. Tylko przyznaj ją tym Graczom, którzy nie przeszli na "ciemną stronę". Niech to oni znajdują zakopane skarby, niech łatwiej idzie im zajmowanie się znajdowaniem tajnych przejść, niech to oni mają dodatnie modyfikatory (szczególnie przy rzutach ukrytych) i niech to oni dostają więcej punktów doświadczenia (nagradzaj ich za wszystko). Ten system zadziała znacznie lepiej niż system kar dla "złych" Graczy.

Na koniec kwestia wyjaśnienia. Oczywiście, że Gracz może odgrywać postać złą, krwiożerczą, chciwą, bez honoru itp. Niech to jednak będzie zaplanowane i powiedziane już na etapie losowania postaci, albo chociaż wynika z sytuacji na sesji - jeśli postać przeżyła traumę, wymordowano jej rodzinę, na jej oczach, torturowano ją, widziała zbyt wiele brutalnej śmierci. Niech to będzie planowe, uzasadnione i omówione. Warto jednak wtedy pamiętać, że taka osoba staje się nieobliczalna, a co inteligentniejsi członkowie drużyny powinni zorientować się, że od tej pory trzeba spać z jednym okiem otwartym, bo nie wiadomo co jeszcze mu odwali.

A w rezultacie, może się okazać, że ci ostatni mieli rację i straumowany bohater, bez specjalistycznej pomocy faktycznie popadnie w obłęd, a do organów ścigania dołączą się panowie w białych fartuchach, z bardzo dużymi, złowieszczymi strzykawkami i zapasem kaftanów bezpieczeństwa.